Te laat. Maastricht.

Wat is ...

Zeep

zeep is een stof die wordt verkregen door een chemische reaktie tussen alkaliën en vet. In het verleden werd dit gedaan door het vet van varkens te mengen met een oplossing die verkregen was door water door houtas te laten druppelen. Omdat de sterkte hiervan nogal eens verschilde was de kwaliteit van het zeep dikwijls niet al te best. In 't engels: soap

Natriumhydroxide

Deze stof is sterk basisch. De chemische notatie hiervan is NaOH. De oplossing wordt natronloog genoemd (in 't engels: lye). Wij kennen deze stof uit het dagelijks gebruik als caustische soda, ofwel gootsteenontstopper. De stof is erg bijtend, dus pas op bij het gebruik en laat kinderen er niet bij in de buurt komen!

(En pas ook op met je granito / composiet keukenblad. Die kan daar niet zo goed tegen ... )

Vet

Er zijn veel vetten. Er zijn dierlijke vetten en plantaardige vetten, verzadigde vetten en onverzadigde vetten. Over het algemeen zijn dierlijke vetten verzadigd en hebben een vaste vorm. Verzadigde vetten verhogen het cholesterol gehalte. De onverzadigde vetten, dikwijls vloeibaar verlagen juist het cholesterol gehalte.
Voor het maken van zeep zijn alle vetten geschikt. Afhankelijk van het soort zeep dat je wil krijgen kies je voor een bepaald vet of combinaties daarvan. In 't engels heet varkensvet: lard

Cup en Kop

In een aantal recepten staat als maataanduiding een cup. In Nederland wordt met een kopje officieel 1½ dl bedoeld. Komt het recept uit Amerika (en Engeland?), dan bedoelen ze hoogstwaarschijnlijk 2,37 dl! Bijna twee keer zoveel als een nederlands kopje. Hou hier rekening mee.

Water

Water is water. Voor het maken van zeep is gewoon kraanwater prima geschikt. In het recept zal worden aangegeven hoeveel en hoe warm het water dient te zijn.

Eetlepels en theelepels

Als er wordt gesproken over een eet- of theelepel, dan wordt hier mee bedoeld een afgestreken lepel. Officieel in Nederland is een keukentheelepel 3 cm3 en een keukeneetlepel 15 cm3. Of dat in de engelssprekende landen ook zo is weet ik niet.

Tracing / nasporen

Om te controleren of je zeepmengsel dik genoeg is om in de mal te stoppen moet je met je lepel een streep trekken in het mengsel. Blijft de streep een tijdje staan om vervolgens langzaam weg te trekken dan weet je dat je zeep de juiste dikte heeft. Dit proces hete in het Engels tracing, een beetje moeilijk te vertalen naar het Nederlands. Ik vind nasporen wel een leuke. Misschien is er wel een officiele Nederlandse term voor, maar die ken ik niet.

Rijpen

De periode die een blok zeep nodig heeft om de reakties volledig te laten verlopen. In deze tijd, zo'n drie tot zes weken, neemt de pH graad langzaamaan af. De zeep wordt milder. Ook wordt de zeep harder. Best chique toch, om een zeep te laten rijpen?

Pound en ounce

Er zijn veel recepten voor zeep op het internet te vinden, maar dikwijls worden deze aangegeven in pound(lb) en ounce(oz). Om deze gewichten naar het metrieke systeem om te rekenen heb je de volgende gegevens nodig:

1 pound = 0,454 kilogram
1 ounce = 28,25 gram

of omgekeerd

1 kilogram = 2,204 pound
100 gram = 3,54 ounce

Een pound is dus geen pond en een ounce is dus geen ons!

Celcius en Fahrenheit

Engelstalig landen hebben een andere manier om de temperatuur aan te duiden. Zij spreken over het aantal graden Fahrenheit (F). Hier kan flink wat verwarring optreden als ze het hebben over bijvoorbeeld 96 graden (degrees). Bij ons is dat tegen het kookpunt van water aan. Terwijl er eigenlijk wordt bedoeld dat iets 96 graden Fahrenheit is wat overeenkomt met 35.6 graden Celcius (C). Een heel verschil dus. Om de boel om te kunnen rekenen heb je de volgende formules:

van Fahrenheit naar Celcius
(°F - 32) / 1.8 = het aantal graden in Celcius

of omgekeerd

van Celcius naar Fahrenheit
1.8 * °C + 32 = het aantal graden in Fahrenheit